“Een aardige meneer, met droge humor”

Het begin

Bart heeft 37 jaar lesgegeven op het Sint-Janslyceum, van 1974-2011. Hij heeft drie rectoren meegemaakt: Jan van Haperen, Ans Buys en Toine Veuger. Heel bescheiden begonnen in 1974 met een beperkt aantal uren, omdat hij naast deze uitdaging ook nog op de Universiteit van Amsterdam werkzaam was. Bart is geboren en getogen in het mooie ’s-Gravenhage en verhuisde vanzelfsprekend met het gezin mee (in verband met het werk van zijn vader) naar Hilversum en Dordrecht. Uiteindelijk heeft hij zijn middelbare schoolperiode in Dordrecht afgerond. Een aardig klassiek verhaal: zijn enthousiaste docent Nederlands, de heer Revet, was de inspirator om Nederlands te gaan studeren. Hij koos voor Amsterdam en samen met een goede vriend boog hij zich met name over de moderne literatuur.

Het Sint-Janslyceum

Na een paar maanden in Overveen geproefd te hebben aan het onderwijs, vond hij zijn tweede baan op het SJL. Bart solliciteerde op een advertentie in de krant. Rector Jan van Haperen en de “fameuze” Jules van Binnebeke ontvingen hem zeer hartelijk. Het was in die dagen zeker nog niet gebruikelijk om als onderdeel van een universitaire studie een uitgebreide opleiding pedagogiek/didactiek te volgen. Een paar dagen stage op een school was voldoende! Bart en zijn echtgenote besloten een huis te zoeken in Brabant en dat werd Alem, of all places!  Zij wilden immers op het platteland wonen, maar niet in de ”Bible-belt”. Via een toevallige ontmoeting met een mevrouw in de trein kwamen zij terecht in dit katholieke dorp aan de Maas. Daar stond een prachtig dijkhuisje te koop. Het had zelfs een naam: ’t Gansje. Zij hebben daar 15 jaar met veel plezier gewoond. Toen grepen zij de kans aan om in Sint-Michielsgestel, naast goede vrienden, een huis te kopen.

Terugblik op de vakgroep Nederlands

Dit gespreksonderwerp roept de meeste herinneringen op. Leuk en minder leuk. Bijvoorbeeld aan de nestor van de vakgroep Jan van Sleeuwen, die tijdens de vakgroepvergaderingen niet alleen zijn jas aanhield maar zelfs zijn hoed op had om, naar verluid, zo snel mogelijk na de vergadering te gaan biljarten. Maar ook de worsteling van Bart met het Studiehuis in de zogenaamde Tweede Fase. Bart omschrijft deze periode als een markant keerpunt, misschien wel de splijtzwam binnen de vakgroep. De meningen over hoe om te gaan met deze nieuwe studie-aanpak liepen vaak behoorlijk uiteen. Bart, zeker geen aanhanger van het conflictmodel, herinnert zich de heftige discussies. Bij hem stond de beheersing van de moedertaal centraal en dat betekende aandacht voor grammatica maar ook voor literatuur. Aan het einde van zijn loopbaan was daar minder tijd voor. Maar, zo geeft Bart aan, “ondanks mijn aarzelingen over de nieuwe koers, heb ik altijd zeer loyaal meegewerkt aan de doelstellingen van die Tweede Fase”.

De Herenclub

Gevraagd naar de huidige contacten met oud-collega’s, onthult Bart ons het bestaan (nog steeds) van de zogenaamde “Herenclub Sint-Janslyceum”. Een bijzondere club, bestaande uit oud-collega’s, die nog regelmatig bij elkaar komen om serieus van gedachte te wisselen over allerlei actuele en maatschappelijke thema’s. Een gezamenlijke maaltijd hoort daar ook bij. Wij zijn natuurlijk erg benieuwd naar de samenstelling van dit bijzondere team. Naast Bart komen wij Jan van Peer tegen, Hans Vink, Patrick Rooijackers en Inigo van Alphen. Wat een geweldig initiatief. En bijzonder waardevol!

Toneel

Moeiteloos komen meer goede herinneringen aan zijn tijd op het SJL boven zoals zijn verbondenheid met de toneelactiviteiten en in dat kader zijn goede band met oud-docente Elly de Hond. Bart speelde als toneelregisseur meestal een rol achter de schermen. Het 60-jarig bestaan van de school met zijn enorme revue (en veel gedoe) staat voor altijd in zijn geheugen gegrift. Bart komt op stoom bij dit thema, dus we spraken uitgebreid over de musical Lekkerbeetje (in de open lucht), de toneelclub Tango en de diverse toneelstukken met Theo Herrman, Piet van Eijkeren, Frans van Tilborg en Frank Meertens.

Herinneringen

Zijn mooiste herinneringen hebben te maken met het lesgeven aan zijn VWO-6 leerlingen. Ideale groepsgrootte: pakweg 16 leerlingen! Onvergetelijk de diploma-uitreiking met persoonlijke gedichtjes voor de eigen mentorleerlingen. Samen met onder andere Herman Benschop en Ton van Uden was dat onder leiding van Nelleke Krijger een gouden tijd. Bart noemt daarnaast de verdrietige dagen die in zijn geheugen gegrift staan zoals de keren waarop een leerling overleed. Bart herinnert zich de intensieve aandacht voor het afscheid van deze leerlingen. “Dat was erg heftig”!

Terugkijkend wil hij in het kader van dierbare herinneringen zeker nog eens hulde uitspreken aan de dames op de administratie: zij hebben altijd heel inspirerend en behulpzaam meegewerkt en meegedacht aan verzoeken van Bart. Het was een warm bad daar!

Tot slot

Een dag na het gesprek ontvingen we nog een mail van Bart met zijn afscheidsspeech uit 2011 (Toch niet alles weggegooid, Bart?). We citeren zijn laatste twee alinea’s:

“Ik zeg weleens dat ik een geranium aanschaf en erachter ga zitten. Onbetrapt beoefen ik dan de kunst der luiheid. Maar dat is niet waar. Veel wil ik doen, het bekende rijtje…. maar wel volledig naar eigen keuze. Zoals iemand zei: zo’n leven kan je toch niet tegen gaan staan. Dat denk ik ook. Stilstaan is achteruitgaan. Daarom lijkt het me goed de leerling te volgen die, met een diploma in de hand, de klamme aula uitliep en opgelucht (maar met een ondertoon van spijt) uitriep: EINDELIJK VAN SCHOOL…!!”.

Ook wij gaan weer afscheid nemen van onze oud-collega. Na een aangenaam onderhoud keren we weer huiswaarts. Genoeg stof om over na te denken… Bart van Perge, een aardige meneer met droge humor…. (uitspraak oud-leerling)

Ans Buys en René Kok

@Nieuwsbrief 4, december 2024